Alaturka sözlük anlamı olarak; 1. Eski Türk gelenek, görenek, töre ve hayatına uygun, Doğuluca, alafranga karşıtı. 2. Bu töre ve hayatı benimsemiş kimse. 3. Alaturka saat. 4. Düzensiz, yöntemsiz. manalarına gelir. Alaturka, Avrupalıların Osmanlıların hayatına, yaşama alışkanlıklarına yakıştırdıkları İtalyanca bir sözdür. Alla Turca, Türk usulü demektir. Eski Türk Müziği’ne de alaturka denir.
Alaturka çok zengin bir müziktir. İtalyanca “alla turca” kelimesinden gelen alaturka kelimesi gerçekte anlam itibariyle bire bir türk musıkisine karşılık gelmemektedir. Çoğu insan bu kelimeyi yanlış kullanmaktadır. Bildiğimiz üzere Türkler tarihte savaşçı bir milletti, eski zamanlarda Türklerde savaşmak adeta bir sanat kadar incelikli ve erdemli bir iş olarak kabul edilirdi. Muzaffer olmak adına müziği dahi kullanmışlardır. Bunun en bariz örneği mehter takımıdır. Ordunun önünde orduyu yüreklendiren bir çalgı birliği mehteran takımını akla getirir. Burada çalan melodiler ekseriyetle orduyu harp havasına sokabilecek şekilde bestelenmiş sözlerdir. Hunlar dönemine baktığımızda da ordunun önünde ilerleyen çalgıcı bir birlik olduğunu görürüz. Tarihçilerin ve müzikologların araştırmalarına göre Hunlar bu askeri müzik takımlarına tuğ adını veriyorlardı. Tuğ, altı tür çalgıdan oluşuyordu. Tuğ aynı zamanda sancak manasına da geliyordu. Tuğda askeri müzik takımında yurağ (zurna), borguy (boru), küvrük (kös), tümrük (davul), çanğ (zil) ve çokan (çevgan) adı verilen müzik aletleri kullanılıyordu. Mehterin kökeni de buralara varıyor. Batılının alaturka kelimesinden kastı askeri bando tarzıdır. Bando kelimesinin kökeni için de bazı araştırmacılar türkçe bendir kelimesinin, italyancaya bando olarak geçmiş olma olasılığından bahsetmektedirler. Batı ordularında Osmanlı ordularıyla karşılaşmadan evvel böylesi bir bando geleneği yoktu. Batılılar bu askeri müziği savaşta muhatap oldukları osmanlı ordularından ve osmanlı elçi heyetlerine eşlik eden mehteran takımından dinlemişlerdir. İlk göze çarpan husus bu müziğin ritmidir. 2/4’lük bir ritimdir. ‘sol…sol…sol sağ sol…” Mesela Mozart’ın ‘rondo alla turca’ sında bu fark edilir. Mozart’ın beşinci keman konçertosunda bu vuruşlar vardır. Beethoven’ın ”the ruins of athens” isimli türk marşıdır. Bu formu ilk kullanan George Frederic Handel’dir. Beethoven’in dokuzuncu senfonisindeki ziller ve davullar hep bir alaturka stilini çağrıştırır batılının gözünde. Alaturka müzik, Türk müziğinin askeri bando kümesinin batılı tarafından algılanan şeklidir batılının gözünde. Mehter takımında tanbur, ud, kemençe, kanun, santur ve ney gibi esaslı klasik türk musıkisi enstrumanları yoktur. 2/4’lük bir ölçü kullanılır mehter marşında. Bir saz semaisi, peşrev yahut şarkı dinlediğinizde Türk müziğinin bununla sınırlı olmadığını, engin bir derya olduğunu anlarız. Oryantalizm, batılı gözüyle doğuya bakışsa; alaturka da batılı gözüyle Türk’e bakıştır.